آن نيرويي كه زخم را التيام مي بخشد همان نيرويي است كه ادامة فعاليت همة اندامهاي بدن انسان را ميسر مي سازد. وقتي اين نيرو در حد مطلوب باشد تمام اندامهاي بدن بهتر كار مي كند، با روحيه و پر نشاط هستيم، زخمها سريعتر التيام پيدا مي كنند ، مقاومت بدن در مقابل بيماريها بيشتر مي شود، احساس جواني و نشاط مي كنيم و شادابي در حركاتمان پيدا مي شود و در نتيجه به لحاظ زيستي جوانتر مي شويم.

مي توانيم نتيجه بگيريم كه هر درمان عمومي كه سبب التيام بيشتر زخمهاي ما شود به جوانتر شدن ما كمك مي كند. هر عامل تسكين دهندة درد و ناراحتي مثلاً به بهتر شدن ديد چشم منتهي مي شود و اين دقيقاً همان جهتي است كه حرفة پزشكي در پيش گرفته و چشم انداز اميدوار كننده اي دارد. مطمئناً جالب ترين و اميدواركننده ترين زمينة تحقيقات پزشكي پيدا كردن راهي است كه انسان بدون استفاده از دارو براي مو ارد خاص بر امراض غلبه كند يا بطور كلي از ابتلاي با آنها مصون بماند. تا كنون پيشرفتهاي زيادي هم بدست آمده است كه از جملة آنها كشف كورتيزون است كه بطور كلي مقاومت عمومي بدن را در مقابله با امراض افزايش مي دهند. سلول درماني يا بافت ييوند دهندة بدن R.E.S)) يكي ديگر از كشفيات دانشمندان است. آنها معتثدند كه رمز اصلي عمر طولاني تر و مقاومت در مقابل بيماريها را بايد در بافتهاي پيوند دهندة بدن كه به اختصار R.E.S ناميده مي شود جستجو نمود. R.E.S در هر بخش از بدن از پوست گرفته تا اندامها و استخوانها وجود دارد. مي توان بافتهاي پيوند دهنده را به سيماني تشبيه كرد كه سلولهاي يدن را به هم متصل مي كند. R.E.S وظايف مهم ديگري هم انجام مي دهد. مثلاً به شكل سپر محافظتي مورد استفاده قرار مي گيرد و در عين حال با مهاجمين مزاحم خارجي برخورد كرده آنها را نابود مي كند.

در حال حاضر اينطور به نظر مي رسد كه R.E.S بهترين سر چشمة جواني است كه در بدن انسان وجود دارد. اينطور پيداست كه وقتي R.E.S وظايفش را درست انجام مي دهد نيروي حيات و انرژي بيشتري تأمين مي شود. هنگام بروز غفونت در بدن يعني وقتي بدن به دفاع بيشتري نياز دارد R.E.S بسيار فعالتر مي شود.

از مدتها پيش ثابت شده كه بدن انسان در اثر تزريق پروتئين خارجي واكنش شديدي نشان مي دهد و گاه شدت اين واكنش به حدي است كه به مرگ انسان منتهي مي شود. اما به اعتقاد دانشمندان همانطور كه مايه كوبي آبله يعني ميكروبهاي ضعيف شده مقاومت بدن را در برابر ميكروب معمولي آبله بالا مي برد، پروتئين هاي خارجي R.E.S بدن را فعالتر مي كند.

وقتي انگشت خود را مي بريد دو مكانيسم جداگانه براي التيام زخم به فعاليت مي افتد. يك مكانيسم از طريق R.E.S عمل مي كند. در اثر كاركرد اين مكانيسم سلولهاي كاملاً جديدي توليد مي شوند كه ما آنرا بافت جراحت مي ناميم. اين سلولها جاي سلول قديمي و از بين رفته را پر مي كنند يعني سلولهاي جوان توليد مي شوند. مكانيسم ديگر كه آن هم از كانال R.E.S كار مي كند عامل كنترل كننده است، در واقع مكانيسم ضد رشد است و مانع توليد سلولهاي جديد مي شود. اگر اين عامل كنترل كننده وجود نمي داشت در آنصورت بافت جراحت آنقدر توليد مي شدكه چه بسا طول انگشت به اندازة ساق پاي انسان رشد مي كرد. اين دو مكانيسم در ارتباط با هم و بطور همزمان فعاليت مي كنند تا مقدار رشد مورد نياز حاصل شود. در واقع يكي حكم بازخورد منفي ديگري را دارد.

اين كنترل مادامي كه زخم در حال التيم است وجود دارد، اما پس از التيام جراحت فعاليت عوامل رشد و ضد رشد متوقف مي شود، البته با تكميل شدن و پايان يافتن فعاليت بافت جراحت ، فعاليت عامل ضد رشد متوقف مي شود به همين دليل در مرحلة پاياني التيام زخم، كمي عامل ضد رشد در محل باقي مي ماند. اخيراً اثبات شده كه سرم ضد رشد به التيام سريعتر زخم كمك مي كند. اين مطلب در آزمايشگاه بر روي موشها، آزمايش شده و اخيراً هم بر روي انسان انجام گرفته و نتايج چشمگيري را به دنبال داشته است. در اينجا يك سئوال مطرح مي شود كه چرا جراحت روي بعضي ها سريعتر از ديگران خوب مي شود، حتي با تزريق R.E.S ضد رشد باز هم اين تفاوت ديده مي شود.

آزمايشات نشان داده اندكه در شرايط فشار و احساس افسردگي، بندرت زخمي سريعتر التيام پيدا مي كند، برعكس جراحت بدتر مي شود و گاه التيام غير ممكن مي شود. بدينصورت شايد بتوان گفت كه افسردگي و فشار هاي احساسي هنگام جراحت در واقع نمك بر زخم مي پاشد. اگر آسيب جسمي بسيار خفيف باشد امكانش هست كه در اثر فشار احساسي، مكانيسم دفاعي بدن را به فعاليت بياندازد اما اگرجراحت و آسيب شديد باشد، فشار عصبي و افسردگي به وخامت ناراحتي مي افزايد. علم به اين مطلب ما را به فكر واميدارد